Το νομοθέτημα είναι στη σωστή κατεύθυνση .Τα θέματα που περιλαμβάνει απασχολούν την ΕΕ από ετών  .Το 2010 στην τελική υποβληθείσα έκθεση με θέμα Volunteering in the European Union (Educational, Audiovisual & Culture Executive Agency –Directorate General Education and Culture) ξεχωρίζει το ζήτημα της τήρησης αρχείου εθελοντών(ανακοίνωση στις αρχές), της φορολόγησης των εθελοντικών οργανώσεων και της ύπαρξης ή όχι ειδικών νόμων που  να διέπουν τους οργανισμούς που λειτουργούν κυρίως με εθελοντές. Για την Ελλάδα γίνεται ρητή αναφορά στο ασαφές πλαίσιο, κάτι που ως πρόβλημα χαρακτηρίζει τη χώρα μας εξαιτίας της διάσπαρτης νομοθεσίας –Δυστυχώς είναι κλασσικό να εκδίδεται ένας νόμος και να ακολουθούν ερμηνευτικές εγκύκλιοι για δεκάδες θέματα που δεν αναγνωρίζουν συχνά οι νομοθετούντες  εξ αιτίας της έλλειψης βιωματικής εμπειρίας επί των αντικειμένων

Ωστόσο, πέραν της σωστής κατεύθυνσης  ,υπάρχουν κάποια  ζητήματα προς διευκρίνιση , διόρθωση και συμπλήρωση. Για τα δύο βασικά ζητήματα των εθελοντών και των χρηματοδοτήσεων κάποιες κατ’ αρχήν σκέψεις είναι οι ακόλουθες:

 Ως προς τα προβλεπόμενα για τους εθελοντές:

Η καταγραφή των εθελοντών είναι στη σωστή κατεύθυνση –εφαρμόζεται σε χώρες με προηγμένη αντίληψη στο χώρο της εθελοντικής προσφοράς-στη Σουηδία όλες οι οργανώσεις  οποιασδήποτε φύσεως είναι υποχρεωμένες να καταχωρούν τους εθελοντές τους στο ειδικό βιβλίο ,το οποίο  έπειτα θεωρείται από την Εφορία.  Μάλιστα, ακριβώς  επειδή ο εθελοντικός αναγνωρίζεται παντού ως ένα ιδιαίτερα θετικό χαρακτηριστικό, δεν θα ήταν άστοχο  να γίνει και κάποια πρόβλεψη «πιστοποιησης» εθελοντών με θετικές για τους ίδιους  συνέπειες ,με βάση στοιχεία που κάθε είδος οργάνωσης θα οριοθετήσει ξεχωριστά (αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει ευκαιριακά εδώ και τώρα με το εν λόγω νομοσχέδιο ).

 Η προτεινόμενη ιατροφαρμακευτική  και νοσοκομειακή κάλυψη των δαπανών για ατύχημα ή ασθένεια που τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την εθελοντική του απασχόληση είναι επιπλέον επιβάρυνση για τους συλλόγους όπου όλοι κατά κύριο λόγο απασχολούνται εθελοντικά –άλλωστε ο εθελοντής  είτε είναι ασφαλισμένος οπότε δεν τίθεται θέμα είτε είναι ανασφάλιστος (όπως οι φοιτητές )  ή ασφαλισμένος μεν αλλά χωρίς δικαίωμα παροχής  ωστόσο και αυτές οι κατηγορίες των πολιτών  έχουν δικαίωμα νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλψης σε όλα τα δημόσια νοσοκομείου (ΚΥΑ αρ Υ4α/ΓΠ/ΟΙΚ. 48985/36)

 Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόβλεψη απασχόλησης εθελοντών όχι μόνο σε οργανώσεις ΚΟΠ όπως σωματεία, σύλλογοι, αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίας, ΜΚΟ και πάντως σε κάτι από όλα αυτά που στη σκέψη του καθένα από εμάς ταυτίζονται με τη δράση των εθελοντών  ,αλλά και σε ΟΤΑ!, ΝΠΔΔ! και το ίδιο το Δημόσιο!. Η πρόβλεψη αυτή σε συνδυασμό με τη ρητή αναφορά στο άρθρο 10 του σχεδίου περί μη εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας , δημιουργεί σκέψεις αναφορικά με πως ακριβώς θα λειτουργήσει η εθελοντική εργασία στους παραπάνω φορείς.

Ως προς τις οριζόμενες υποχρεώσεις των εγγεγραμμένων στο ΚΟΠ

Το θέμα των κρατικών χρηματοδοτήσεων σαφέστατα ενδιαφέρει .Η προσπάθεια επίβολης και τήρησης κανόνων διαφάνειας είναι σωστή. Ωστόσο  για τις ΚΟΠ μεγάλου αριθμών   δράσεων, όπως για παράδειγμα του χώρου της υγείας , υπάρχουν  δύο είναι τα δεδομένα:

 Κατ’ αρχήν στην παρούσα οικονομικο –κοινωνική κατάσταση ,   μεγάλος αριθμός αυτών προσφέρει σοβαρότατο έργο  όχι  μόνο υποστηρικτικό αλλά και  σημαντικά συμπληρωματικό των κρατικών δομών  οι οποίες εξαιτίας της κρίσης δυσλειτουργούν. Αυτό είναι ένα στοιχείο που πρέπει να προσμετρηθεί ώστε να διατηρηθούν στο μέγιστο βαθμό όσες παράγουν αυτό το έργο.

Κατά δεύτερον, ακριβώς διότι τα μέλη είναι πρόσωπα που χρήζουν υποστήριξης και βοήθειας ( οι σύλλογοι καλούνται διαρκώς να βοηθήσουν και όχι να βοηθηθούν οι ίδιοι) , τα οικονομικά δεδομένα των περισσοτέρων συλλόγων είναι ασθενή και για το λόγο αυτό σαφώς χρειάζονται την ενίσχυση της πολιτείας στην οποία επιστρέφουν πολλαπλάσιο όφελος όχι μόνο σε ανθρωπιστικό επίπεδο αλλά και σε στενά οικονομικό – για παράδειγμα το κόστος που δεν δαπανά η πολιτεία για τις εκατοντάδες  ή  και χιλιάδες χημειοθεραπείες που τελικά δεν θα γίνουν ποτέ εξαιτίας της συστηματικής ενημέρωσης του πληθυσμού αναφορικά με την  πρόληψη του καρκίνου του μαστού που εδώ και χρόνια υλοποιείται από το Αλμα Ζωής είναι προσμετρήσιμο.

Το προτεινόμενο άρθρο θέτει δύο προϋποθέσεις για την εγγραφή στο ΚΟΠ –την τήρηση διπλογραφικών βιβλίων και την έκδοση ετήσιου πιστοποιητικού νόμιμου ελεγκτή ή ελεγκτικού γραφείου, δηλαδή ορκωτού ελεγκτή .Οι δύο αυτές προϋποθέσεις συνεπάγονται σοβαρότατα δαπανήματα σε ετήσια βάση που υπερβαίνουν τις δυνατότητες του μέσου συλλόγου αν  όχι της συντριπτικής πλειοψηφίας αυτών. Βέβαια το προτεινόμενο άρθρο σε μια μάλλον λογική ισοσταθμική αυξάνει το όριο των απαλλασσόμενων εκδηλώσεων από το ΦΠΑ και το φόρο από τις δύο σε τέσσερις αλλά ούτε και αυτό είναι λογικό –Και τούτο διότι ακόμα και αν υποθέσουμε ότι θα μπορούν να οργανωθούν και να παράξουν εισοδήματα τέσσερις εκδηλώσεις ετησίως σε τέτοιες συνθήκες οικονομικής κρίσης , είναι εκτός λογικής να υποβάλλονται οι σύλλογοι στον τεράστιο κόπο οργάνωσης εκδηλώσεως (και στο στο αντίστοιχο άγχος του οικονομικού αποτελέσματος τους) μόνο και μόνο για να πληρώνονται οι ανωτέρω προβλεπόμενες δαπάνες.

Αντ’ αυτών θα μπορούσε να προταθεί  :

Όσον αφορά το είδος των λογιστικών βιβλίων : Τήρηση απλογραφικών βιβλίων (δηλαδή βιβλίων β κατηγορίας με υποχρέωση τήρης λογαριασμού ταμείου και μερίδων όλων των τραπεζικών λογαριασμών είτε καταθετικών είτε δανειακών . Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ο έλεγχος ροής του χρήματος χωρίς να διαφοροποίεται το κόστος σε βάρος των συλλόγων.

΄Οσον αφορά το ετήσιο πιστοποιητικό , μπορεί να εφαρμοστεί η μεθοδολογία του ν. 2190/1920 , δηλαδή ως ένα ποσό επιχορήγησης ο έλεγχος να γίνεται και το πιστοποιητικό  να εκδίδεται από λογιστές μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου , κατόχους αδείας Α ή  και Β τάξης ,ενώ πάνω από το ως άνω ποσό να παρέχεται η δυνατότητα στις ΚΟΠ αν επιθυμούν να προσκομίζουν το προβλεπόμενο πιστοποιητικό ή σε αντίθετη περίπτωση να υποβάλουν αίτημα στη φορολογική αρχή  για τη διενέργεια ελέγχου. Στην τελευταία περίπτωση ο έλεγχος να διενεργείται κατά προτεραιότητα ώστε να έχει ολοκληρωθεί πριν την λήψη της επιχορήγησης.

Με την πρόταση αυτή και ο έλεγχος  θα γίνεται και το κόστος δεν θα μεταβληθεί.

Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η συμμετοχή στην προτεινόμενη Επιτροπή για  τις απευθείας επιχορηγήσεις και ενός διαχειριστή εγγεγραμμένης στο μητρώο ΚΟΠ με ετήσια ανανεούμενη θητεία . Προτείνεται η θητεία να μην είναι ανανεούμενη αλλά κάθε χρόνο να διαφοροποιείται το πρόσωπο και η έδρα του συλλόγου .Το τελευταίο κυρίως ώστε να εκπροσωπούνται ισότιμα με της πρωτεύουσας και οι περιφερειακές ΚΟΠ.

 Μαρούσα Πρωτοπαπαδάκη- Φαίδρα Βαλασσά