Με την κατάθεση χρημάτων σε κοινό λογαριασμό , είτε από έναν είτε από περισσότερους είτε από όλους,   όλοι οι δικαιούχοι του λογαριασμού αποκτούν άμεσο δικαίωμα ανάληψης ακόμα και ολοκλήρου του ποσού από την τράπεζα. Στις καταθέσεις σε κοινό λογαριασμό μάλιστα, μπορεί να τεθεί όρος (συνήθως τίθεται) ότι σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των δικαιούχων η κατάθεση περιέρχεται αυτοδικαίως στους υπόλοιπους επιζώντες μέχρι του τελευταίου και μάλιστα ελεύθερη από φόρο κληρονομιάς ή τέλος ,κατά ρητή πρόβλεψη του νόμου 5638/1932 «περί καταθέσεως σε κοινό λογαριασμό» .

Ακριβώς το ίδιο προβλέπει και   το άρθρο 25παρ 2 γ  του ν. 2961/2001 «Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών , δωρεών  και γονικών παροχών», το οποίο  ορίζει ρητά  ότι απαλλάσσεται από το φόρο κληρονομίας  η χρηματική  κατάθεση σε τράπεζα σε ανοικτό λογαριασμό στο όνομα δύο ή περισσοτέρων από κοινού κατά τις διατάξεις του ν. 5638/1932 στην οποία έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος ότι με το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς. Η απαλλαγή αυτή ισχύει και σε κοινούς λογαριασμούς με προθεσμία  ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση και σε κοινούς λογαριασμούς σε συνάλλαγμα ή σε συνάλλαγμα και δραχμές με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση μόνιμων κατοίκων  της αλλοδαπής ή αυτών με συνδικαιούχους μόνιμους κατοίκους της ημεδαπής. Αντίθετα η απαλλαγή αυτή δεν επεκτείνεται στους κληρονόμους του τελευταίου εναπομείναντος δικαιούχου

Ο συνδικαιούχος, συνεπώς, ενός κοινού λογαριασμού σε περίπτωση που αποβιώσει ο έτερος συγκύριος δεν κληρονομεί το περιεχόμενο του λογαριασμού –Μπορεί όμως, με βάση τα παραπάνω,  να προβεί στην ανάληψη ακόμα και ολοκλήρου του περιεχόμενου του . Αυτό σημαίνει ότι    η δυνατότητα του δε  βασίζεται σε κληρονομικό δικαίωμα αλλά σε  ένα διαφορετικό  δικαίωμα, αυτό που απολαμβάνει  λόγω της ιδιότητας του ως συνδικαιούχου κοινού λογαριασμού.

Και ναι μεν έτσι ο συνδικαιούχος σε κοινό λογαριασμό δικαιούται-σε περίπτωση θανάτου του συνδικαιούχου του  - να προβεί σε ανάληψη ακόμα και του ολοκλήρου του περιεχομένου του λογαριασμού χωρίς να καταβάλει φόρο κληρονομιάς ,στην περίπτωση όμως αυτή προκύπτει  ένα διαφορετικό ζήτημα :  Αν  τα χρήματα που αναληφθούν από κοινό λογαριασμό  χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια  από τον συγκεκριμένο συνδικαιούχο  π.χ για την αγορά ενός ακινήτου ,η  ελεγκτική αρχή   θα αναζητήσει την πηγή της νόμιμης προέλευσης τους .Από τη στιγμή δε που η απόκτηση των χρημάτων δε θα βασίζεται σε κληρονομικό δικαίωμα , η Δ.Ο.Υ  μπορεί να θεωρήσει  ότι- με βάση  την εσωτερική σχέση καταθέτη και συνδικαιούχου -υφίσταται περίπτωση άτυπης δωρεάς χρημάτων ή δωρεάς αιτία θανάτου και να προβεί στις αντίστοιχες βεβαιώσεις φόρων.Έτσι, αν από την κατάθεση των χρημάτων  του αποβιώσαντα στον κοινό  λογαριασμό ο συνδικαιούχος δεν προέβη ποτέ σε καμιά ανάληψη, παρά μόνο αφότου απεβίωσε ο καταθέτης, αυτή η περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ως δωρεά αιτία θανάτου αφού καταδεικνύει την συμφωνία των συνδικαιούχων να αναλάβει ο συνδικαιούχος το ποσό των χρημάτων του καταθέτη μόνο μετά το θάνατο του. Αν αντίθετα έχουν προηγηθεί αναλήψεις χρημάτων από τον συνδικαιούχο όσο ακόμα ζούσε ο καταθέτης ,αυτή η περίπτωση μπορεί να εκληφθεί από τη φορολογική αρχή ως δωρεά εν ζωή. Εννοείται,ότι κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και κάθε φορά θα  πρέπει να αξιολογούνται τα ιδιαίτερα στοιχεία κάθε υπόθεσης. 

Μαρούσα Πρωτοπαπαδάκη